Πνευματικὲς Νουθεσίες τοῦ Ὁσίου Γέροντος Παχωμίου τοῦ ἐν Χίω
- Τοῦτο καὶ μόνον εἶναι, Κύριε, φώτισόν με νὰ γνωρίσω τὸ θέλημά σου, καὶ δῶσε μου ἰσχὺν νὰ τὸ τελειώσω, οἴμοι τοῦ μιαροῦ καὶ ἀκαθάρτου.
- Ὅ,τι καλὸν κάνεις εἰς τοὺς ἀδελφούς σου, ὁ Χριστὸς τὸ ἀναδέχεται εἰς τοῦ λόγου του.
- Ὅποιος ἀκούσῃ κανένα καὶ λέγει κατὰ τοῦ ἄλλου ἀδελφοῦ, ὀπίσω του, καὶ ὑπάγῃ καὶ τὸ φανερώσῃ, νὰ εἶναι ἐδῶ καὶ ἐν τῷ μέλλοντι αἰῶνι ἀσυγχώρητος.
- Πάντοτε νὰ ἐξουθενῇς τὸν ἑαυτόν σου καὶ μὴ δικαιώνεσαι, νὰ ῥίπτῃς τὸ σφάλμα ἐπάνω σου καὶ θὰ ἀναπαύεσαι.
- Τὸν κανόνα σου μὲ προσοχὴν μεγάλην νὰ κάμνῃς.
- Μὲ ἁπλότητα νὰ πορεύεσαι, δηλαδὴ σοῦ εἶπε ἕνας τινὰ λόγον νὰ ὑπομείνῃς ἢ σὲ ὕβρισεν ἢ σὲ ἐξουδένωσεν, νὰ μὴ ἀνταποδίδῃς ἢ νὰ βαστᾷς κακίαν.
- Νὰ εἶσαι στρογγυλός.
- Νὰ λέγῃς φανερὰ τοὺς λογισμούς σου.
- Μὲ ταπείνωσιν νὰ παρακαλῶ τὸν Θεὸν νὰ μὲ φυλάξῃ καὶ νὰ μὴ πιστεύω τὸν λογισμόν μου.
- Νὰ φυλάξῃς τὴν προσοχὴν τοῦ νοός σου.
- Προσοχὴ ὀνομάζεται νοὸς τήρησις, καρδιακὴ φυλακή, νῆψις, νοερὰ ἡσυχία.
- Ὅταν προσεύχεσαι νὰ ἐννοῇς τὰ λεγόμενα.
- Φύλαττε συστολήν, ἡ ὁποία εἶναι ἀνωτέρα της σιωπῆς, συστολὴ δὲ εἶναι νὰ μὴ γελᾷς, νὰ μὴν ἀργολογῇς καὶ νὰ μὴ καταλαλῇς.
- Κανένα πρᾶγμα δὲν εἶναι τὸ νὰ φεύγῃ τὶς τὴν ἁμαρτίαν ὡς ἡ ἐνθύμησις τοῦ θανάτου.
- Ἀρετὴ χωρὶς ταπείνωσιν δὲν εἶναι ἀρετή.
- Ὅ,τι καὶ νὰ κόμης, ὅταν δὲν ἔχῃς ταπείνωσιν, καὶ κυρίως ἀγάπην, δὲν εἶναι τίποτε.
- Ἡ ταπείνωσις εἶναι νὰ μὴν ἔχῃ τις κακίαν, μὲ κανένα.
- Πάντοτε νὰ λέγωμεν τὴν εὐχήν, ὅπου κι ἂν εἴμεθα.
- Ὅταν μέμφεσαι τὸν ἑαυτόν σου μὴ φοβᾶσαι νὰ πλανηθῇς.
- Ὄχι τὸ θέλημά μου, ἀλλὰ τὸ τοῦ Κυρίου ἡμῶν.
- Νὰ εἶμαι ἕτοιμος πάντοτε διὰ τὸν θάνατον, ὡσὰν νὰ εἶναι ἡ τελευταία ἡμέρα τῆς ζωῆς μου, οὕτω νὰ πορεύωμαι.
- Νὰ λέγω τὴν εὐχὴν ταπεινὰ ὡς εἰς αὐτί.
- Νὰ προτιμῶ τοὺς μεγαλύτερούς μου πάντοτε.
- Νὰ κόπτω τὸ θέλημά μου, ὅταν μοῦ ἔρχεται ὁ λογισμὸς νὰ ἰδῶ τι, ἐγὼ νὰ μὴ βλέπω· ἢ εἰπὲ τοῦτον τὸν λόγον νὰ μὴ τὸ λέγω.
- Ἀκαταπαύστως νὰ μέμφωμαι τὸν ἑαυτόν μου.
- Ὅταν σὲ ἐπαινοῦν νὰ μὴ τοὺς πιστεύῃς, διότι σὲ καταρῶνται.
- Ἀδύνατον εἶναι εἰς ἐκεῖνον, ὁποῦ πασχίζει ἐν ἀλήθειᾳ νὰ σωθῇ, νὰ μὴ τὸν ἐλεήσῃ ὁ Θεός.
(*) Περιοδ. «Ἅγιος Κυπριανός», ἀριθ. 329 / Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2005, σελ. 256.
Ἀντωνίου Ν. Χαροκόπου,
Ὁ Γέροντας Παχώμιος - Ἱδρυτὴς τῆς Ἱερᾶς Σκήτης τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Χίου (1839-1905), σελ. 189-194, Ἀθῆναι 2003.